Prikkelverwerking
Door te zien, horen, voelen, proeven, ruiken en te bewegen komen vele verschillende prikkels ons lichaam binnen. Het brein beoordeelt, verwerkt en reageert op deze prikkels. Dit complexe proces van het zenuwstelsel wordt sensorische informatieverwerking genoemd, ook wel prikkelverwerking.
De prikkelverwerking is een dynamisch ontwikkelingsproces wat een belangrijke rol speelt om de wereld om ons heen te begrijpen. Het vermogen om prikkels op een georganiseerde en effectieve manier te werken draagt bij aan het gevoel 'lekker in je vel zitten'.
Moeilijkheden binnen de prikkelverwerking hebben gevolgen op het dagelijks functioneren, het gedrag, de sociale vaardigheden en de motorische ontwikkeling. Kennis hebben over het prikkelverwerkingsprofiel van het kind geeft inzichten, draagt bij aan het begrip en aan de acceptatie van het gedrag.
Op basis van dit profiel kunnen we gericht een zintuigelijk activiteitenplan opstellen om samen te ontdekken wat helpend en ondersteunend is aan de prikkelverwerking. Deze zoektocht om meer rust en balans te brengen in het (beweeg)gedrag is in samenwerking met ouders, kind en leerkracht(en).
Als je weet hoe jouw brein en lichaam reageert op prikkels en waarom je dat doet, dan begrijp je beter waarom sommige dingen lastiger voor jou zijn dan voor andere kinderen. De prikkelverwerking is niet te veranderen, maar ik heb wel veel tips en adviezen die helpen zodat je je beter voelt, bijvoorbeeld tijdens een schooldag.
Uitdagingen prikkelverwerking
Mogelijke gevolgen van prikkelverwerkingsproblemen
Overgevoeligheid
Kinderen met prikkelverwerkingsproblemen kunnen overmatig gevoelig zijn voor bepaalde prikkels zoals geluid, licht, aanraking, smaak of geur. Dit kan leiden tot overweldiging, angst, stress, pijnlijke reacties of een sterke vermijdingsreactie.
Ondergevoeligheid
Anderen kunnen juist minder reageren op prikkels, waardoor ze meer intense prikkels nodig hebben om deze waar te nemen. Dit kan leiden tot problemen met aandacht, concentratie en risico's nemen zonder het gevaar te herkennen.
Motorische uitdagingen
Problemen met de prikkelverwerking kunnen invloed hebben op de fijne en grove motoriek, coördinatie en balans. Dit kan zich uiten in onhandigheid, moeite met schrijven, moeite met knopen of veters strikken, en problemen met sportactiviteiten.
Emotionele en sociale reacties
Heftige reacties op prikkels kunnen emotionele en gedragsproblemen veroorzaken. Dit kan zich uiten in angst, woede, frustratie, prikkelbaarheid, agressief gedrag of terugtrekking uit sociale situaties.
Schoolprestaties
Prikkelverwerkingsproblemen kunnen de concentratie en prestaties op school beïnvloeden. Het kan moeilijk zijn om instructies te begrijpen, zich te concentreren op taken of om te gaan met het lawaai en de drukte van een school- of werkomgeving.
Stressreacties
Continue uit balans zijn door prikkelverwerkingsproblematiek kan bijdragen aan het verhogen van stressniveaus, toename van angst en het gevoel onbegrepen te worden door de omgeving.
Advies & begeleiding
Door middel van observaties, vragenlijsten en spelenderwijs onderzoek wordt de manier waarop het kind prikkels verwerkt in kaart gebracht. Het prikkelverwerkingsprofiel wat uit het kinderfysiotherapeutische onderzoek komt is met therapie niet te veranderen. Het doel is om door gerichte begeleiding, advies en het delen van kennis over het profiel inzicht te krijgen in het gedrag. Deze inzichten geven mogelijkheden om te kunnen omgaan met de uitdagingen die het prikkelverwerkingsprofiel met zich meebrengt.